Kombucha: Thức uống lên men giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe

Kombucha là gì?

• Kombucha, một thức uống đặc biệt, là kết quả của sự kết hợp giữa trà, đường và Scoby (Symbiotic Colony of Bacteria and Yeast hay cộng sinh của vi khuẩn và nấm men).
• Khi được trộn với trà và đường, Scoby bắt đầu quá trình lên men, biến đổi thành phần đường thành axit và gas, tạo nên hương vị chua và ngọt nhẹ đặc trưng của kombucha.

• Điểm đặc biệt không chỉ nằm ở hương vị, mà còn ở giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại. Kombucha chứa một lượng lớn lợi khuẩn probiotic, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và hỗ trợ tiêu hóa.
• Không chỉ vậy, thức uống này cũng cung cấp rất nhiều loại acid hữu cơ, trong đó có axit lactic giúp tăng cường quá trình tiêu hóa và axit axetic với khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ. Ngoài ra, kombucha cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa, enzyme, cùng với vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe như vitamin B và axit folic.

Đọc thêm: Tổng hợp các bí quyết sấy hạt macca tại nhà chuẩn vị như mua ngoài tiệm

Tác dụng nổi bật

• Trong quá trình lên men, kombucha tạo ra các vi khuẩn probiotic, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và kích thích hoạt động của hệ miễn dịch.
• Đặc biệt, axit axetic và các hợp chất khác trong kombucha có tính kháng khuẩn, hỗ trợ cơ thể chống lại các mầm bệnh.

• Mặc dù có nhiều dấu hiệu tích cực từ nghiên cứu trên động vật, việc tác động của kombucha lên sức khỏe con người vẫn cần thêm nghiên cứu để xác nhận.

• Đây là loại thức uống chứa một lượng lớn các chất chống oxy hóa, giúp tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể trước tác động có hại từ môi trường.
• Các chất chống oxy hóa có trong kombucha, như polyphenol, giúp ngăn chặn các gốc tự do – những phân tử gây hại có thể gây viêm và hủy hoại tế bào.

• Kombucha chứa nhiều lợi khuẩn probiotic, đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường và ổn định hệ tiêu hóa. Các vi khuẩn này giúp tái cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêu hóa thức ăn và hấp thụ dưỡng chất.
• Hơn nữa, việc duy trì một hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh có thể giảm thiểu các vấn đề tiêu hóa thường gặp như tiêu chảy, viêm ruột và các triệu chứng liên quan đến hội chứng ruột kích thích.

• Đây là một loại thức uống với hàm lượng calo thấp nhưng giàu dưỡng chất, nên đã nghiễm nhiên trở thành một sự lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn giảm cân. Khi chọn uống kombucha thay cho các loại nước ngọt hay đồ uống có ga chứa lượng calo cao, bạn có thể giảm đáng kể lượng calo tiêu thụ hàng ngày.
• Đồng thời, khi được kết hợp với chế độ ăn uống cân đối và vận động thường xuyên, kombucha có thể giúp bạn kiểm soát cân nặng một cách hiệu quả hơn.

• Uống kombucha có thể giúp cân bằng mức cholesterol, giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt, giảm thiểu rủi ro mắc các bệnh liên quan đến tim mạch.
• Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, việc tiêu thụ kombucha nên đi kèm với chế độ ăn uống cân đối và vận động thường xuyên.

• Các thí nghiệm trên động vật, như chuột, đã chỉ ra rằng kombucha có thể giảm đáng kể độc tính gan do các hóa chất gây ra.
• Mặc dù chưa có nghiên cứu trên con người, nhưng các dấu hiệu này cũng cho thấy kombucha có thể giúp tăng cường chức năng gan, giảm viêm và hỗ trợ sức khỏe tổng thể của gan.

• Bệnh đái tháo đường loại II ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người toàn cầu, gây ra tình trạng đường huyết cao và đề kháng insulin. Kombucha, đặc biệt khi được chế biến từ trà xanh, đã cho thấy khả năng kiểm soát đường huyết.
• Các thí nghiệm trên động vật cho thấy kombucha giúp giảm tốc độ tiêu hóa carbs và giảm đường trong máu. Mặc dù có dấu hiệu tích cực, nhưng việc nghiên cứu sâu hơn trên con người vẫn cần được tiến hành thêm để xác nhận lợi ích này.

• Tác động lên hệ tiêu hóa: Kombucha có độ axit cao, có thể gây kích thích dạ dày khi tiêu thụ quá liều. Đối với những người có dạ dày nhạy cảm, việc uống kombucha có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.
• Tác dụng phụ từ caffeine: Vì kombucha thường được chế biến từ trà đen hoặc trà xanh, nên nó có chứa một lượng lớn caffeine. Uống quá nhiều kombucha có thể gây ra các triệu chứng như bồn chồn, mất ngủ và tăng nhịp tim. Những người nhạy cảm với caffeine nên giới hạn lượng kombucha hoặc tìm kiếm các sản phẩm có hàm lượng caffeine thấp.
• Rủi ro về nhiễm khuẩn: Quá trình lên men của kombucha có thể tạo ra môi trường lý tưởng cho vi khuẩn gây bệnh phát triển nếu không được bảo quản đúng cách. Khi uống kombucha không được chế biến, bảo quản hay tiêu thụ đúng cách có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là với những người có hệ miễn dịch kém.
• Tương tác với thuốc: Một số thành phần trong kombucha có thể tương tác với thuốc, làm giảm hiệu quả hoặc tăng rủi ro gặp phải các tác dụng phụ. Đặc biệt, với những người đang dùng thuốc điều trị tim, thuốc chống đông máu hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống kombucha.

Cách làm kombucha đơn giản ngay tại nhà

Như chúng ta đã biết, kombucha là một loại thức uống lên men được làm từ trà, đường và con giống Scoby. Bạn có thể mua con giống Scoby tại các cửa hàng bán đồ làm kombucha hoặc xin từ bạn bè hay người thân.

Dưới đây là cách làm kombucha đơn giản tại nhà mà bạn có thể tham khảo.

• Đường: 200g (có thể sử dụng đường vàng hoặc trắng tùy sở thích)
• Trà đen: 10g (đảm bảo chất lượng, không chứa hóa chất)
• Nước: 2 lít (500ml nước sôi và 1,500ml nước nguội)
• Trà mồi: 250ml (đây là nước trà đã lên men từ lần trước) kèm theo scoby (một lớp vi sinh vật dày giúp quá trình lên men).

Chuẩn bị dụng cụ

• Bình thủy tinh: Dung tích khoảng 3-4 lít, đảm bảo sạch sẽ và tiệt trùng bằng nước sôi trước khi sử dụng.
• Vải che: Chọn loại vải có độ dày vừa phải, giúp ngăn chặn bụi và côn trùng nhưng vẫn đảm bảo thoáng khí cho vi sinh vật trong trà kombucha phát triển. Vải linen, cotton hoặc vải mùng gấp nhiều lớp là lựa chọn tốt.
• Dây buộc: Dùng để cố định vải che trên miệng bình.
• Đồ dùng khác: Thìa hoặc đũa để khuấy đường và trà, và muôi để lấy trà.

Hướng dẫn chi tiết cách làm kombucha

• Hãm trà: Dùng bình thủy tinh, đổ 500ml nước sôi vào và ngâm 10g trà đen. Để trà ngâm trong khoảng 5 phút sau đó lọc và loại bỏ bã trà.
• Pha đường: Khi nước trà còn nóng, thêm 200g đường và khuấy đều cho đến khi đường hoàn toàn tan trong nước trà.
• Thêm nước: Đổ thêm 1,500ml nước nguội vào bình. Để đảm bảo an toàn và sạch sẽ, nên sử dụng nước đã được lọc.
• Đợi nước nguội: Trước khi thêm trà mồi và scoby, đảm bảo rằng toàn bộ dung dịch trong bình đã nguội hoàn toàn.
• Lên men: Che miệng bình thủy tinh bằng vải đã chuẩn bị và dùng dây buộc để giữ vải cố định. Đặt bình ở nơi thoáng mát, khô ráo và tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.

• Màu sắc của trà chuyển sang màu nâu nhạt hoặc vàng hổ phách.
• Có lớp váng trắng trên bề mặt trà.
• Trà có vị chua nhẹ, hơi chát.
• Trà có bọt khí nổi lên.

• Sau khoảng 2-3 ngày, bạn sẽ nhận thấy một lớp màng mỏng trên bề mặt nước trà. Đây chính là scoby mới đang hình thành, thường được gọi là “scoby con”, nằm trên “scoby mẹ” ban đầu. Trong đó, Scoby mẹ có thể di chuyển, nổi lên hoặc chìm xuống.
• Điều này hoàn toàn bình thường và không ảnh hưởng đến quá trình lên men.
• Theo thời gian, màu của nước trà sẽ trở nên nhạt hơn, chứng tỏ quá trình lên men đang diễn ra. Trong quá trình lên men, sẽ xuất hiện bọt khí giữa lớp nước trà và scoby con, điều này là do vi sinh vật đang hoạt động và sản xuất khí cacbonic.
• Khi nếm, trà kombucha sẽ có vị chua nhẹ và giảm độ ngọt, vị chua này sẽ tăng theo thời gian lên men.