Người Do Thái có tỷ lệ dân số thấp khoảng 13 triệu dân nhưng chiếm 40% trên tổng số người đạt giải Nobel. Không chỉ nổi tiếng là dân tộc thông minh, người Do Thái có bí quyết dạy con thành những người thành công được cả thế giới ngưỡng mộ.
Dưới đây tuilathao.com đã tổng hợp 12 cách dạy con của người Do Thái mời các bậc phụ huynh cùng tham khảo.
Vì sao cách dạy con của người Do Thái lại nổi bật?
Do Thái là đất nước có diện tích nhỏ, dân số ít so với nhiều nước trên thế giới, nhưng họ lại sản sinh được tất nhiều người tài. Do Thái đã mang đến đóng góp rất lớn cho nhân loại về nhân lực, bởi họ sở hữu cách dạy con nổi bật được nhiều người kính phục.
Trong cách dạy con của người Do Thái chú trọng đến các yếu tố như:
- Giáo dục là nền tảng quan trọng: Người Do Thái quan niệm rằng nền tảng giáo dục đóng vai trò quan trọng đến việc phát triển toàn diện về trí tuệ, nhân cách và đạo đức cho trẻ. Bởi vậy ngay từ khi còn nhỏ, trẻ em đã được khuyến khích học tập không ngừng, đọc sách, tìm tòi, nghiên cứu và khám phá thế giới.
- Rèn luyện tính tự lập: Trẻ em người Do Thái được cha mẹ rèn luyện tính tự lập ngay từ sớm. Đây cũng là 1 trong những điểm mạnh trong cách dạy con của người Do Thái, để sản sinh ra nhiều người tài. Trẻ em không được bao bọc mà phải tự trải nghiệm, khám phá cuộc sống, tự phục vụ mình, tự tìm ra cách giải quyết các vấn đề phát sinh một cách hiệu quả.
- Tôn trọng con cái: Khác với nhiều cha mẹ Việt thường ép con cái phải nghe theo quyết định của mình, người Do Thái không áp đặt ý kiến chủ quan lên con cái. Họ lắng nghe, tôn trọng suy nghĩ và cảm xúc của con. Trẻ em người được quyền nêu lên ý kiến riêng của mình và những ý kiến đó luôn được người lớn cùng trao đổi 1 cách thẳng thắn và công bằng.
- Khuyến khích giao tiếp cởi mở: Trẻ em người Do Thái được cha mẹ khuyến khích giao tiếp cởi mở với cha mẹ, với bạn bè và giao tiếp xã hội. Trong gia đình, cha mẹ cùng trò chuyện, lắng nghe con một cách chân thành. Cha mẹ hỗ trợ con có những giải pháp hiệu quả và chia sẻ với con những bài học hay.
- Những nguyên tắc dạy con dựa trên sự tôn trọng, khích lệ, công bằng đã giúp cha mẹ người Do Thái dạy con trở thành người chủ động, thông minh, phát triển toàn diện. Cách dạy con của người Do Thái được nhiều người kính phục và con cái họ sớm trưởng thành và đạt được những thành công trong tương lai.
Phương pháp dạy con của người Do Thái.
Để so sánh cách nuôi dạy con của người Do Thái và người Việt Nam, chúng ta cần xem xét nhiều yếu tố về văn hóa, quan điểm và đặc điểm đặc trưng của từng dân tộc. Tuy nhiên, điểm chung của cả hai là sự coi trọng giáo dục và khuyến khích trẻ em không ngừng học hỏi để hoàn thiện bản thân.
Vai trò của cha mẹ trong gia đình, đặc biệt là việc nuôi dạy con cái, luôn được đặt lên hàng đầu và cả hai dân tộc đều trân trọng truyền thống về đạo đức và văn hóa.
| Cách dạy con của người Do Thái | Cách dạy con của người Việt Nam |
| Chú trọng giáo dục trí tuệ, dạy trẻ học chữ từ sớm, khuyến khích con học hỏi, tìm tòi, sáng tạo và xây dựng niềm đam mê đọc sách | Chú trọng giáo dục kỹ năng sống và đạo đức |
| Rèn luyện tính tự lập cho trẻ từ nhỏ bằng việc cho trẻ tự chăm sóc bản thân, tự làm việc nhà, tự chịu trách nhiệm và tự giải quyết vấn đề cho hành động của mình | Nhiều phụ huynh có xu hướng bảo bọc, chăm lo quá mức, làm thay các công việc cho trẻ khiến con phụ thuộc và ỷ lại vào cha mẹ |
| Không thỏa mãn trước, không thỏa mãn tức thời và không thỏa mãn mọi yêu cầu của con | Nhân nhượng, thỏa mãn yêu cầu của trẻ nhất là trường hợp con hờn dỗi, khóc |
| Khen ngợi và động viên khi trẻ làm tốt để con biết việc mình làm đúng, cảm thấy tự tin và có động lực phát triển bản thân | Khen ngợi con dựa trên cảm xúc một cách chung chung và theo kết quả đạt được |
| Cha mẹ thống nhất quan điểm và tích cực tham gia vào quá trình giáo dục con, không để người khác tác động lên cách dạy con của mình | Giáo dục con không đồng nhất quan điểm giữa cha và mẹ hoặc cha mẹ và ông bà |
| Lắng nghe, tôn trọng suy nghĩ và cảm xúc của trẻ, động viên con tự đưa ra ý kiến của mình và cha mẹ tư vấn những gì phù hợp | Cho rằng trẻ còn nhỏ chưa hiểu biết nên thường áp đặt ý kiến, quyết định của mình lên con |
| Dạy con tri thức áp dụng và thực tế, học đi đôi với hành | Coi trọng bằng cấp, trẻ thường chủ yếu học lý thuyết, thiếu kỹ năng thực hành, thực tiễn xã hội |
Cách dạy con của người Do Thái được nhiều người kính phục
Người Do Thái dạy con với nhiều phương pháp khác biệt và đã duy trì sự vượt trội của dân tộc, được coi là người thông minh nhất thế giới qua nhiều thế hệ. Dưới đây là 12 cách dạy con của người Do Thái mang đến hiệu quả tuyệt vời được nhiều người kính phục, mời các phụ huynh cùng tìm hiểu.
Dạy trẻ biết cách tự lập từ sớm
Người Do Thái dạy trẻ biết cách tự lập từ sớm, bắt đầu từ việc dạy con tự cầm muỗng, tự ăn, tự làm những việc phù hợp với khả năng, độ tuổi và sức khỏe. Bố mẹ luôn là người tạo điều kiện cho trẻ tự làm các việc phục vụ bản thân, làm công việc nhà và việc học tập.
Như vậy trẻ sẽ không phụ thuộc vào cha mẹ, tin tưởng vào bản thân, trở nên tự tin và không lùi bước trước những khó khăn.
Trong khi cha mẹ người Việt thường sợ con quá nhỏ, sợ con không thể làm được mọi việc nên làm giúp con. Nhiều bé 4, 5 tuổi nhưng vẫn phải bón cơm, ru ngủ, đưa đi vệ sinh… Chính những việc này đã làm trẻ hình thành thói quen dựa dẫm vào người lớn, tương lai khó tự lập và thành tài được.
Cách dạy con của người Do Thái: Tin tưởng con mình
Nhiều phụ huynh người Việt nghĩ rằng trẻ con nhỏ chưa có hiểu biết và không tin tưởng con sẽ tự làm được mọi việc. Khác hoàn toàn quan điểm này cha mẹ Do Thái luôn tin tưởng vào sẵn sàng giao cho trẻ một việc nào đó trong khả năng. Họ tin tưởng và cũng biểu đạt sự tin tưởng đối với trẻ là con sẽ hoàn thành một cách xuất sắc.
Ví dụ họ luôn tin tưởng con sẽ đạt được thành tích tốt và khi trẻ đạt được điểm cao hay giành chiến thắng trong 2 cuộc thi thì phần thưởng cho con chính là sự tin tưởng tuyệt đối.
Cách dạy con của người Do Thái không phải dành phần thưởng cho trẻ là món đồ yêu thích, bánh kẹo mà là sự tin tưởng cho con mình. Sự tin tưởng chính là phần thưởng có giá trị nhất với trẻ Do Thái bởi điều này là minh chứng con đã trưởng thành hơn.
Dạy con chịu trách nhiệm với hành động của mình
Chịu trách nhiệm với hành động của mình là 1 trong những cách dạy con của người Do Thái được chú trọng. Cha mẹ luôn làm gương về sự trách nhiệm để trẻ học tập và làm theo. Trước mặt con, từ hành động nhỏ nhất, phụ huynh Do Thái luôn thận trọng và nghiêm túc với quyết định của mình.
Không ai tránh khỏi mọi sai lầm, người Do Thái khi có hành động hay lời nói sai học luôn ý thức chịu trách nhiệm và dạy con phải chịu trách nhiệm. Từ đó trẻ xây dựng tính cách ý thức trách nhiệm ngay từ khi còn nhỏ, tránh những hành động, lỗi lầm và biết sửa đổi hành vi về sau.
Gợi ý chứ không ra lệnh là cách dạy con của người Do Thái giúp trẻ được tôn trọng
Cha mẹ Do Thái không bao giờ ra lệnh cho con phải làm theo bởi họ coi đây là việc làm của những người độc tài. Họ giáo dục con một cách tôn trọng, thay vì bắt con thực hiện theo ý mình, cha mẹ sẽ đưa ra gợi ý để con được tự quyết định theo mong muốn. Cha mẹ cũng không xuất hiện cùng con mọi lúc mọi nơi hay giám sát liên tục mà để trẻ được tự do trong khuôn khổ an toàn.
Tuy nhiên với cách dạy con của người Do Thái này trẻ có thể gặp phải thất bại, bởi nhận định của trẻ trong nhiều trường hợp sẽ không chính xác. Để khắc phục cho việc con có thể chán nản, mất hết hứng thú nếu sai lầm khi thực hiện hành động, cha mẹ người Do Thái sẽ không khiển trách trẻ mà cởi mở chia sẻ để giúp con bước tiếp. Ví dụ trẻ bị điểm kém ở trường, cha mẹ không trách phạt mà cùng còn tìm ra vấn đề và giải quyết nó.
Mọi nỗ lực đều đáng được ghi nhận
Một đứa trẻ sẽ rất buồn rầu khi những việc mình làm, những nỗ lực của mình không được ai thừa nhận. Lâu dần trẻ trở nên thiếu tự tin, e ngại thể hiện bản thân và trở nên khép kín. Hiểu được điều này, cách dạy con của người Do Thái sẽ ghi nhận mọi nỗ lực của con dù là lớn hay nhỏ. Ví dụ khi trẻ viết vài dòng ngoằn ngoèo trên giấy ăn họ cũng biểu đạt sự tự hào và coi đây như một bức tranh.
Người Do Thái hướng đến mục tiêu giáo dục nên những đứa trẻ vui vẻ và tự tin. Vì vậy họ luôn công nhận những thành tích mà trẻ đã nỗ lực làm ra. Từ đó trẻ sẽ có động lực cố gắng nhiều hơn nữa, phát triển tích cực và đạt được thành tích cao hơn trong tương lai.
Cách dạy con của người Do Thái: Dạy trẻ đọc sách từ bé
Tôn trọng sách, đọc sách là văn hóa dạy con nổi bật của người Do Thái. Đối với người Do Thái sách là tài sản vô giá nên ngay từ nhỏ trẻ đã được dạy phải biết trân trọng những quyển sách và cách đọc sách, xây dựng niềm yêu thích đọc sách.
Ngay từ lần đầu tiên cho con tiếp xúc với sách, họ sẽ nhỏ một giọt mật ong lên cuốn sách và cho trẻ hôn lên đó. Người Do Thái dạy con ghi nhớ khoảnh khắc ngọt ngào khi lần đầu chạm tay quyển sách. Người Do Thái tin rằng trân trọng và sử dụng sách đúng cách sẽ nhận được những tri thức ngọt ngào.
Chấp nhận việc bừa bộn
Nhiều phụ huynh Việt Nam ngại con bày bừa hay lấm bẩn, sợ con vui chơi không an toàn nên thường hạn chế trẻ. Tuy nhiên cha mẹ Do Thái cho rằng trẻ cần phải được thoải mái tò mò, khám phá thế giới xung quanh và có thể ham chơi khi còn nhỏ, lớn lên chúng sẽ tự thay đổi. Vì vậy, cách dạy con của người Do Thái luôn cho phép con được tự do bày bừa những món đồ yêu thích và không bao giờ quát mắng hay đe dọa.
Cách mà trẻ tự do chơi, tự khám phá, sự bừa bộn trải khắp nơi là cách giúp con phát triển tư duy, trí não. Vì vậy cha mẹ Do Thái không chỉ không mắng, không ép con phải gọn gàng mà còn tạo điều kiện cho trẻ bừa bộn tự do.
Khen ngợi trẻ khi có cơ hội
Khen ngợi trẻ là việc làm đã được nhiều phụ huynh áp dụng, nhằm mục đích động viên trẻ tiếp tục phát huy thành tích hay việc tốt đã làm. Tuy nhiên khác với cha mẹ Việt khen con theo cảm hứng, cha mẹ người Do Thái khen ngợi trẻ khi có cơ hội ngay từ khi con chưa hiểu ngôn ngữ.
Bên cạnh đó, một điểm khác biệt nữa trong cách dạy con của người Do Thái đó là khen ngợi trẻ ở từng hành động cụ thể và cả ở nơi đông người. Như vậy trẻ biết chính xác đâu là hành động tốt, hành động đúng để tiếp tục phát huy. Trẻ cũng cảm nhận được sự tôn trọng, hiện diện và vị trí của mình trong xã hội để tự tin hơn vào bản thân mình.
Đặc biệt nếu trẻ Do Thái đạt được những thành tích ấn tượng, xuất sắc không chỉ cha mẹ mà các thành viên trong gia đình sẽ cùng khen ngợi trẻ. Những lời chúc mừng yêu thương và sự thừa nhận thành tích của mọi người sẽ giúp trẻ nâng cao lòng tự trọng, thúc đẩy tinh thần học hỏi và làm việc hiệu quả hơn.
Cách dạy con của người Do Thái: Quản lý thời gian
Quan điểm của cha mẹ Việt phần lớn coi việc quản lý thời gian là của người lớn, trẻ con không thể tự sắp xếp mọi việc của mình được. Vì vậy phụ huynh thường tự sắp xếp và nhắc nhở, theo sát để con thực hiện theo. Ngược lại cha mẹ Do Thái đã dạy con phải biết cách quản lý thời gian ngay từ khi còn nhỏ và làm việc chăm chỉ.
Cách dạy con của người Do Thái là cho con học nhiều bộ môn, nhiều kỹ năng cùng lúc nên việc trẻ rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian mới giúp con hoàn thành được những việc này. Trẻ cũng được cha mẹ tạo điều kiện tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm liên tục để biết cách sắp xếp công việc hợp lý và sự chăm chỉ. Ví dụ nếu gia đình làm kinh doanh buôn bán, trẻ cũng được tham gia buôn bán cùng cha mẹ.
Luôn biết cách quản lý thời gian là cách dạy con của người Do Thái giúp trẻ sắp xếp công việc hợp lý
Để trẻ thỏa thích khám phá
Chúng ta dễ bắt gặp hình ảnh phụ huynh Việt quát mắng hay cầm roi chạy theo và yêu cầu trẻ không được làm cái này, không được động vào cái kia. Khác hoàn toàn hình ảnh đó, cách dạy con của người Do Thái luôn để trẻ thỏa thích khám phá, hiếu động thể hiện năng lượng ra ngoài.
Theo quan điểm của người Do Thái, cách giáo dục con tự do, thỏa thích khám phá sẽ giúp con trở nên tự tin và năng động. Từ hoạt này trẻ thành thạo trong thực hành, tự tìm ra cách giải quyết vấn đề, chủ động hơn khi bước ra xã hội và sớm đạt được những thành công.
Không sử dụng từ tiêu cực là nguyên tắc trong cách dạy con của người Do Thái
Cha mẹ người Việt khi thấy trẻ mắc lỗi, phạm sai lầm thường có xu hướng mắng hoặc phạt trẻ. Đối với những lỗi mắc lại nhiều lần thậm chí còn sử dụng đòn roi hay những từ tiêu cực để trẻ phải sớm thay đổi. Tuy nhiên cha mẹ người Do Thái không bao giờ áp dụng những hình phạt đó. Họ không nói với trẻ hay gán cho con những từ ngữ có tính tiêu cực như “con là đứa trẻ kém” “con là đồ lười biếng” “con là người xấu”…
Phụ huynh Do Thái sẽ tìm những từ ngữ uyển chuyển hơn để truyền đạt cho con hiểu việc mình làm là không đúng đắn. Ví dụ “Con rất ngoan ngoãn tại sao lại làm việc đáng tiếc như vậy” “Con có thể thành công ở lần sau đúng không”…
Đặc biệt nguyên tắc trong cách dạy con của người Do Thái đó là không bao giờ mắng chửi, chỉ trích con trước mặt người ngoài hay ở chỗ đông người. Cha mẹ ý thức nắm rõ khuyết điểm, hành vi không đúng của trẻ để khéo léo uốn nắn, dạy dỗ. Họ không để người ngoài can thiệp hay tác động và quá trình giáo dục con của mình.
Dạy con luôn tiến về phía trước
Cách dạy con của người Do Thái đó là không sợ việc con mắc sai lầm vì tự quyết định việc mình làm. Họ luôn dành cho con câu nói quen thuộc là “Hãy luôn tiến về phía trước” tức là tự làm mọi việc, nếu gặp rủi ro con cần chấp nhận và tiếp tục tiến lên. Người Do Thái hiểu rằng chỉ khi trẻ tự làm mọi việc, tự rút kinh nghiệm mới có thể phát triển bản thân và giành được thành công của riêng mình.
Để làm được điều này, cha mẹ Do Thái khác nhiều cha mẹ Việt, họ chấp nhận cho con mạo hiểm bước ra khỏi vùng an toàn, thoải mái khám phá thế giới và tự xoay sở với vấn để của mình. Việc này giúp trẻ học được về sự thất bại, rút kinh nghiệm để chiến thắng và trở nên tự tin.
Tuy nhiên cha mẹ DO Thái không bỏ mặc con mà luôn theo sát và lưu tâm trong từng hoạt động của trẻ. Họ sẵn sàng hỗ trợ khi con cần, đưa ra lời khen ngợi khuyến khích khi trẻ làm tốt để giúp trẻ kiên trì theo đuổi mục tiêu và sẵn sàng chấp nhận rủi ro.
Người Do Thái dạy con bắt đầu từ khi nào?
Cách dạy con của người Do Thái mang đến hiệu quả và minh chứng là sự thành công của một dân tộc được đánh giá là thông minh nhất thế giới. Nhiều phụ huynh đã tin tưởng và áp dụng phương pháp dạy con này cho con em mình. Tuy nhiên nhiều cha mẹ cũng thắc mắc người Do Thái bắt đầu dạy con từ khi nào?
Khác với quan niệm của nhiều phụ huynh người Việt, cha mẹ Do Thái không coi trẻ nhỏ chưa nhận thức được gì nên từ từ mới dạy dỗ và họ dạy con từ rất sớm. Cách dạy con của người Do Thái bắt đầu ngay từ khi trẻ ở trong bụng mẹ bởi họ tin rằng thai giáo giúp trẻ phát triển trí não. Hành trình thai giáo thực hiện thông qua các hoạt động như nói chuyện với con, hát cho con nghe, cho trẻ nghe nhạc…
Cha mẹ nào cũng mong ước con giỏi giang, thông minh và luôn muốn tìm phương pháp dạy con hiệu quả. Tuy nhiên dù áp dụng phương pháp dạy con của người Do Thái hay phương pháp nào khác cha mẹ cũng cần lưu ý:
- Kiên nhẫn, không nóng vội: Dạy con là cả 1 hành trình dài nên cha mẹ cần kiên nhẫn, không nên nóng vội mà ép buộc trẻ. Mỗi đứa trẻ đều cần có thời gian để tiếp thu kiến thức, kỹ năng và thay đổi vì vậy đừng vì nôn nóng mà tạo áp lực cho con. Hãy tôn trọng, hỗ trợ, giám sát và tạo điều kiện để trẻ phát triển toàn diện trong sự an toàn.
- Áp dụng linh hoạt: Người Do Thái dạy con theo cách riêng mang lại hiệu quả, tuy nhiên mỗi đứa trẻ khác nhau có đặc điểm tâm lý, tính cách và khả năng khác nhau. Vì vậy khi áp dụng phương pháp dạy con cha mẹ cần linh hoạt để đảm bảo sự phù hợp.
Giáo dục con không phải là hành trình đơn giản và nhanh đi tới đích của sự thành công. - Tình yêu thương của cha mẹ là vô bờ bến nhưng không đủ để con tiến bộ, phát triển tốt mà còn cần đến phương pháp giáo dục khoa học. Cách dạy con của người Do Thái được công nhận về sự thành công trên thế giới nhưng cũng chỉ nên là hình mẫu để tham khảo. Cha mẹ vẫn cần có sự điều chỉnh thích hợp để giúp con phát huy hết tiềm năng của bản thân và phát triển toàn diện.